76 χρόνια από τη μέρα που “έφυγε” ο Άρης

Ο Θανάσης Κλάρας γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου 1905 στη Λαμία. Καταγόταν από οικογένεια σχετικά εύπορη με τα κριτήρια της εποχής. Το 1919, και αφού τελείωσε το Δημοτικό και το Σχολαρχείο, γράφτηκε στην “Αβερώφειο Γεωργική Σχολή” της Λάρισας, όπου σπούδασε γεωπόνος. Διορίστηκε στην Γεωργική Υπηρεσία, απ' την οποία όμως σύντομα παραιτήθηκε.

Τα νεαρά του χρόνια πέρασαν εν μέσω έντονων πολιτικών αναταραχών και ζυμώσεων και πλούσια από σημαντικά γεγονότα: Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, Μικρασιατική Εκστρατεία, Ίδρυση του ΣΕΚΕ (μετέπειτα ΚΚΕ) κ.α.

Το 1922 οργανώνεται στην Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ) και το 1925 στο Κόμμα. Υπηρέτησε στο Στρατό στα 1925 – 1926 και αρχικά έλαβε το βαθμό του Δεκανέα. Μόλις όμως αποκαλύφθηκε η κομματική του ένταξη και δράση, οδηγήθηκε στο Πειθαρχικό Ουλαμό Καλπακίου. Εκεί στέλνονταν οι κομμουνιστές φαντάροι για να “αναμορφωθούν” μέσα από φοβερά μαρτύρια.

Είναι χαρακτηριστικά, όσα έγραψαν φαντάροι στον “Ρ” τον Οκτώβρη του '26 – την περίοδο που υπηρετούσε και ο Θανάσης Κλάρας: «Στο Καλπάκι [...] εξορίζουν τους κομμουνιστές φαντάρους. Υποφέρουμε εδώ τα πάνδεινα. Μας βάζουν και κάνουμε τις πιο βαριές, αφάνταστα βαριές δουλειές. Άμα αποστάσει κανείς πάνου στις δουλειές αυτές ο βούρδουλας πέφτει αλύπητα πάνου στην πλάτη του. Μας έχουν κάτου από τρύπια τσαντήρια και μένουμε. Και μας δέρνουν για το παραμικρό εμάς τους φαντάρους. Πεινούμε ...”

Μετά την απόλυσή του απ' τον στρατό, ανέλαβε και ανταποκρίθηκε σε διάφορες χρεώσεις της ΟΚΝΕ και του Κόμματος. Στην ΟΚΝΕ χρεώθηκε συντάκτης στην εφημερίδα της “Νεολαία” και μέλος της ΠΕ της ΚΝ Αθήνας. Αργότερα, πέρασε στο Κόμμα και δούλεψε σε διάφορες Οργανώσεις: στην ΚΟΑ, την Θεσσαλονίκη, την Καβάλα, την Κομοτηνή, την Αλεξανδρούπολη, την Μυτιλήνη. Ο Θανάσης Κλάρας, την περίοδο αυτή μέχρι και πριν την Δικτατορία του Μεταξά, αξιοποιήθηκε απ' το Κόμμα και στην ειδική δουλειά της κομματικής περιφρούρησης, συμμετέχοντας στην οργάνωση αποδράσεων και στην εξασφάλιση πλαστών ταυτοτήτων για τις ανάγκες της παράνομης δουλειάς. Χρεώθηκε επίσης συντάκτης στον “Ριζοσπάστη”.

Φυλακίστηκε πολλές φορές και εξορίστηκε στην Γαύδο. Από 'κει, παρά την μαρτυρική ζωή και την πείνα, στέλνει μαζί με άλλους εξόριστους “κόβοντας απ' το ψωμί και απ' τα τσιγάρα” την ενίσχυσή του (9 συσσίτια και ψωμί) στον εκλογικό έρανο του Κόμματος, το 1933.

Μετά την επιβολή της Δικτατορίας της 4^ης Αυγούστου, συλλαμβάνεται το Νοέμβρη του '36 και εξορίζεται στην Αίγινα. Λίγους μήνες μετά, τον Ιούνη του '37, όταν και μεταφέρθηκε στην Αθήνα για να δικαστεί, κατορθώνει να αποδράσει μαζί με άλλους συντρόφους. Ξανασυνδέεται με το Κόμμα και δρα παράνομα, αλλά πιάνεται ξανά τον Σεπτέμβρη του '37. Ξαναφυλακίζεται στην Αίγινα και στην συνέχεια στην Κέρκυρα. Εκεί τον  Ιούνη του '39 υπέγραψε δήλωση μετανοίας και αφέθηκε ελεύθερος.

Με την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου ο Κλάρας στρατεύθηκε σε μονάδα αντιαεροπορικού πυροβολικού, ενώ μετά την ήττα επέστρεψε στην υπό κατοχή πλέον Αθήνα. Στις αρχές του Καλοκαιριού του '41, ο Θανάσης Κλάρας, τυπώνει με δικά του αυτοσχέδια μέσα ένα φύλλο του Ριζοσπάστη, το πρώτο μέσα στην Κατοχή.

Εν τω μεταξύ, στελέχη του Κόμματος που έχουν κατορθώσει να αποδράσουν απ' τις φυλακές και τις εξορίες, ξεκινούν την ανασυγκρότηση του Κόμματος και συγκροτούν την λεγόμενη “Νέα” Κεντρική Επιτροπή. Ο Κλάρας ζητά να συνδεθεί με την ΚΕ και να αναλάβει όποια δουλειά του ανατεθεί.  Η ΚΕ τον αποκατέστησε στο Κόμμα και τον Αύγουστο του ανέθεσε να συγκροτήσει αντάρτικο στρατό.

Ταξιδεύοντας παράνομα έφτασε στην Λαμία το Νοέμβρη του '41, όπου ήδη είχε ανασυγκροτηθεί η Περιφερειακή Επιτροπή Φθιώτιδας – Φωκίδας του Κόμματος. Από εκεί περιόδευσε σε διάφορες πόλεις και χωριά της Φθιώτιδας, της Ευρυτανίας και της Θεσσαλίας. Αργότερα επέστρεψε στην Αθήνα, όπου και υπέβαλε έκθεση στην ΚΕ και πήρε εντολή να συνεργαστεί με την περιφερειακή οργάνωση της Λαμίας του ΚΚΕ για τη δημιουργία ένοπλων ομάδων αντίστασης στη Ρούμελη.

Τον Φλεβάρη του '42, ιδρύθηκε ο Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ). Τον Μάη του '42, πραγματοποιείται σύσκεψη στελεχών του Κόμματος στην Λαμία, όπου αποφασίζεται να βγουν αμέσως στο βουνό δυο ανταρτοομάδες. Ο Θανάσης Κλάρας, που πλέον θα λέγεται Άρης Βελουχιώτης – και έτσι θα χαραχτεί στην μνήμη, τη συνείδηση και το τραγούδι του λαού- ανέλαβε τη συγκρότηση της μιας απ' τις δυο ομάδες.

Το Φλεβάρη του 1943 ο Βελουχιώτης κατέβηκε στην Αθήνα και ενημέρωσε την ηγεσία του ΚΚΕ σε θέματα που αφορούσαν την ανάπτυξη του απελευθερωτικού κινήματος και του αντάρτικου. Στις 10 Μάρτη στάλθηκε και πάλι, ως καπετάνιος πλέον του πενταμελούς Αρχηγείου Ρούμελης, στις περιοχές της Ελεύθερης Ελλάδας. Οι αντικειμενικά αυξανόμενες ανάγκες συντονισμού του ραγδαία αναπτυσσόμενου αντάρτικου οδήγησαν το Μάη του 1943 στη συγκρότηση του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ. Ο Βελουχιώτης επωμίστηκε την ευθύνη του καπετάνιου του ΓΣ του ΕΛΑΣ, με στρατιωτικό αρχηγό το στρατηγό Στέφανο Σαράφη και πολιτικό αντιπρόσωπο του ΕΑΜ τον Ανδρέα Τζήμα (Σαμαρινιώτη).

Τον Απρίλη του '44, ο Άρης στέλνεται στην Πελοπόννησο με αποστολή την ανάπτυξη του αντάρτικού και την συντριβή των Ταγμάτων Ασφαλείας. Τον Οκτώβρη επιστρέφει εκεί απ' οπου ξεκίνησε, την συγκρότηση του αντάρτικου στην Λαμία - λεύτερη όμως πια -  απελευθερωμένη απ' τον ΕΛΑΣ.

Τον Σεπτέμβρη του '31, ο “Ριζοσπάστης” οδηγήθηκε σε δίκη για τις αποκαλύψεις του για τον Υπουργό Δικαιοσύνης. Στο δικαστήριο, ως συντάκτης του “Ριζοσπάστη” κατέθεσε και ο Θανάσης Κλάρας, που προέβη σε νέες αποκαλύψεις. Ο Πρόεδρος του δικαστηρίου, προκειμένου να μειώσει την αξία των όσων κατέθεσε, αναφέρθηκε στην καταδίκη του για κλοπή το 1924, ενώ διέταξε και την σύλληψή του.

Στην προσπάθεια συκοφάντησης του Κόμματος, μέσω της παλιάς αυτής καταδικαστικής απόφασης, απάντησε ο Θανάσης Κλάρας, με δήλωσή του, που δημοσιεύτηκε πρωτοσέλιδα στο “Νέο Ριζοσπάστη” στις 9 Σεπτέμβρη του '31. Ανέφερε μεταξύ άλλων:

«Καταδικάστηκα για κλοπή το 1924; Έκανα κλοπή το 1924; Ναι! Και έκανα την κλοπή και καταδικάστηκα!

Γιατί έκλεψα; Γεννημένος μέσα στο καθεστώς αυτό της ληστείας, της διαφθοράς, του πνευματικού σκότους και της διαστρέβλωσης της πνευματικής, έχοντας για σύμβουλο τον διεφθαρμένο αστικό πολιτισμό, έφτασα στο σημείο να κλέψω. Όχι αυτό μόνο. Ρωτήστε τον τόπο της καταγωγής μου: Θα μάθετε πως στα μικρά μου χρόνια χαρτόπαιζα, μεθούσα, πιστόλιζα για το τίποτε και τον τυχόντα μέσα στα καφενεία. Αυτά ως το 1924, ακόμα και το '25 σχεδόν, όταν επιτέλους άρχισα με τη βοήθεια κομμουνιστών εργατών και διανοουμένων να βλέπω όχι θολά, μα με κάποια καθαρότητα. Έφτασε λίγος καιρός να απαλλαγώ απ' την επίδραση του διεφθαρμένου αστικού πολιτισμού. Ήμουνα πια στους κόλπους του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αν στη ζωή μου υπάρχει ένα σημείο που με συγκίνηση και με υπερηφάνεια αφάνταστη από καιρό σε καιρό γυρίζω και βλέπω, είναι ακριβώς η εποχή που μπήκα στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Διαπαιδαγωγήθηκα ταξικά, έμαθα το συμφέρο μου, πέταξα τον κεφαλαιοκρατικό πολιτισμό στα μούτρα της λωποδύτριας μπουρζουαζίας και ρίχτηκα με πίστη, με θέληση, με ηρωισμό στον αγώνα για τις εργαζόμενες μάζες. Εκτοτε δεν έχω στο ενεργητικό μου παρά φυλακίσεις για πάλη επαναστατική. Μιλάν τα γεγονότα, μιλάει αυτή η αλήθεια. Ούτε ΜΙΑ ΚΗΛΙΔΑ. Είναι αυτό σε βάρος μου; Είναι αυτό στοιχείο ενάντια στο Κομμουνιστικό Κόμμα; ΤΙΜΗ ΜΟΥ ΜΕΓΑΛΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙΜΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΜΟΥ ΑΝΗΚΕΙ ότι γλίτωσα απ' τη διαφθορά της συνείδησης, στην οποία με οδηγούσε το ληστρικό αστικό καθεστώς και κόσμησα τον Κλάρα που φερόντανε τροχάδην στον γκρεμό με ΑΓΝΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ στοιχεία και μόνο με τέτοια. (...)

Εσείς, λοιπόν, εσείς το καθεστώς που γεννά τη διαφθορά και τη ληστεία, εσείς που είστε υπεύθυνοι για όλα τα εγκλήματα τα κοινωνικά (...) εσείς μιλάτε για λωποδύτες; Όχι! Είστε εσείς το καθεστώς που διαφθείρει, ενώ το Κομμουνιστικό Κόμμα εξαγνίζει και δημιουργεί αγωνιστές αφοσιωμένους στην μεγάλη υπόθεση του προλεταριάτου. Είναι το κόμμα που οδηγεί τους εκμεταλλευόμενους στον ιστορικό δρόμο: Στην οριστική απελευθέρωση του προλεταριάτου. Και στο Κόμμα αυτό έδωσα όλη μου τη ζωή και θα συνεχίσω να δίνω όσες δυνάμεις μου απομείνανε για τον αγώνα του για το ψωμί των εργαζομένων, κατά των φόρων και των πολέμων, για την επανάσταση».