Συλλογικά οργανωμένη και όχι ατομική χρήση των social media:Άλλο ένα πλεονέκτημα που μόνο το ΚΚΕ και η ΚΝΕ μπορούν να έχουν!

Διαβάζοντας κανείς όλους τους στίχους του συγκεκριμένου τραγουδιού σίγουρα θα βρει οικείες αναφορές, πράγματα που όλοι -ανεξαρτήτως αν ξέρουν ή όχι τις θέσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ για τα social media- παραδέχονται. Άλλωστε, ολοένα και αυξάνεται ο προβληματισμός σε σημαντικό μέρος της νεολαίας για τις επιπτώσεις από τη χρήση των social media, για τις «παγίδες» τους και κυρίως για τη γενίκευση του «social distancing», της κοινωνικής αποστασιοποίησης, που καυτηριάζεται γλαφυρά στο τραγούδι…

Αλλά, ας μπούμε στην ουσία…

Στις Θέσεις 11 και 15 του Κεντρικού Συμβουλίου για το 13^ο Συνέδριο της ΚΝΕ αναφέρουμε τη θέση μας για τον ρόλο και τη λειτουργία των social media, υπενθυμίζοντας συνοπτικά το κοινωνικό, οικονομικό και ιδεολογικό πλαίσιο λειτουργίας τους, που οδηγεί και στην απόφασή μας για συλλογικά οργανωμένη και όχι ατομική χρήση των social media από τα μέλη και τα στελέχη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ.

Η αφομοίωση και συνειδητοποίηση συνολικά της θέσης μας αυτής για τα social media, για τον ρόλο τους, τις επιπτώσεις από τη χρήση τους κτλ προκύπτει στην καθημερινή προσπάθεια των Οργανώσεων της ΚΝΕ για την ενίσχυση των επαναστατικών χαρακτηριστικών τους, με ένταση της ιδεολογικής-πολιτικής δουλειάς, με διαπαιδαγώγηση, ώστε η αφομοίωση, η πειθαρχία στις Αποφάσεις να είναι αποτέλεσμα συνολικής ωρίμανσης των μελών της ΚΝΕ.

Η Θέση 11 του ΚΣ για το 13^ο Συνέδριο, παίρνει υπόψη της δύο πλευρές: Από τη μία επισημαίνει τον κατασταλτικό χαρακτήρα αυτών των μέσων, μέσω της παρακολούθησης, της «αστυνόμευσης», του «φακελώματος» και από την άλλη της ευρείας τους δυνατότητας να χειραγωγούν, να ενσωματώνουν, να επιδρούν στη διαμόρφωση στάσης ζωής, κριτηρίου, τρόπου σκέψης.

Ας τα πάρουμε τα πράγματα, όμως, από την αρχή…

Η αλήθεια είναι πως σε μία χρονική συγκυρία που βγαίνουν στην επιφάνεια αποκαλύψεις για πρακτικές παρακολουθήσεων και υποκλοπών, που αποκαλύπτεται πόσο «σαθρό» είναι το αδιάβλητο των επικοινωνιών, είναι σημαντικό να αναλογιστούμε τι είδους πληροφορίες χαρίζουμε και σε ποιους. Η αλματώδης ανάπτυξη του διαδικτύου και η εξέλιξή του σε αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων έχει οδηγήσει στη συγκέντρωση τεράστιου όγκου πληροφοριών για τον καθένα, όχι μόνο για τις προτιμήσεις του, για το τι μουσική ακούει, ποιες σειρές βλέπει ή ποια μάρκα ρούχων είναι η αγαπημένη του, αλλά πώς αντιδρά σε συγκεκριμένες ειδήσεις, τις απόψεις του για κοινωνικά θέματα, τις πολιτικές του αντιλήψεις, τις συναισθηματικές του μεταπτώσεις, τους φόβους του κτλ Τα παραπάνω στις πλατφόρμες «κοινωνικής δικτύωσης» γίνονται σε υπερθετικό και ανεπτυγμένο βαθμό. Οι χρήστες συμφωνούν με την εγγραφή τους, συνειδητά και εθελοντικά, ότι παρακολουθούνται από τους πάντες!

Γι’ αυτό, οι συγκεκριμένες «υπηρεσίες» συγκέντρωσης πληροφοριών είναι ιδιαίτερα πολύτιμες σε ένα εύρος ενδιαφερομένων. Άλλωστε, δεν έχει περάσει καιρός από την αποκάλυψη ότι το Facebook πούλησε δεδομένα χρηστών σε  εταιρείες-κολοσσούς, όπως Microsoft, Amazon, Netflix και Spotify. Προφανώς θα αποτελούσε -τουλάχιστον- αφέλεια να πιστέψει κανείς ότι κρατικές υπηρεσίες και μηχανισμοί δεν έχουν πρόσβαση σε τέτοιου είδους πληροφορίες. Το «φακέλωμα» πάντοτε ήταν και εξακολουθεί να είναι ισχυρό όπλο στη φαρέτρα τους, μέρος της πολύμορφης καταστολής και αφορά, με διαβαθμίσεις, όλα τα μέσα επικοινωνίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, αν και μέχρι πρόσφατα ένα e-mail αρκούσε για να συνδεθεί κανείς σε έναν λογαριασμό οποιασδήποτε πλατφόρμας, πλέον σε όλες τις πλατφόρμες ως επιπρόσθετη ή υποχρεωτική δικλείδα ασφαλείας για δημιουργία λογαριασμού ζητείται το κινητό τηλέφωνο του χρήστη, καθιστώντας ουσιαστικά την ανωνυμία απίθανη. Στο YouTube, μάλιστα, για περιεχόμενο που προορίζεται για ενήλικους (π.χ. βίντεο πολιτικού περιεχομένου κ.ά.) η ηλικιακή επιβεβαίωση θα γίνεται απευθείας με ταυτότητα ή πιστωτική κάρτα. 

Το πιο βασικό, όμως, με το οποίο ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι, είναι η επίδραση των μέσων αυτών στη διαμόρφωση στάσης ζωής, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων. Τα ιδανικά και οι αξίες που προωθεί το σύστημα της εκμετάλλευσης επενεργούν πολλαπλασιαστικά μέσω των social media. Έτσι, βλέπουμε ένα συνεχές κυνήγι χορηγών και προώθησης των προϊόντων τους, αυταρέσκεια, ναρκισσισμό και εγωπάθεια, απολυτοποίηση της εικόνας, τυποποίηση και καθορισμό του «ωραίου», καλλιέργεια στερεοτύπων, εμπορευματοποίηση του ανθρώπινου σώματος και από την άλλη «φτιαχτούς» χαρακτήρες, συνήθως celebrities, που διακρίνονται κυρίως για την επιλεκτική «ευαισθησία» τους και τη χαώδη απόστασή τους από τους αγώνες της νεολαίας, από τις αξίες του «εμείς» και της συλλογικότητας.

Ταυτόχρονα, χρειάζεται να συμπληρώσουμε πως τα social media, λόγω της εξαιρετικής τους ικανότητας να προσαρμόζουν τις λειτουργίες τους με ποικιλομορφία και στόχευση -ανάλογα την πλατφόρμα-, με τεχνικές που διαφέρουν και προσαρμόζονται στο κοινό που απευθύνονται, δε θα μπορούσαν να μην αξιοποιούνται και ως σημαντικά πολιτικά εργαλεία. Άλλωστε, η ίδια η λειτουργία τους μετατρέπει τους χρήστες όχι μόνο σε «θεατές» των εξελίξεων, αλλά και σε «αναμεταδότες». Αντίστοιχα, με τα χρόνια, φαίνεται πιο αποκαλυπτικά ο στρατός των οργανωμένων τρολ, των χιλιάδων bot λογαριασμών που αναπαράγουν τις απόψεις τους και τα fake news που εξυπηρετούν την προπαγάνδα τους. Όλος αυτός ο μηχανισμός που έχει στηθεί γύρω από τα social media σε στιγμές όξυνσης οργιάζει και κυριαρχεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία η μάχη μεταφέρθηκε και στο διαδίκτυο. Στο Tik Tok, ιδίως τις πρώτες μέρες, τα σχετικά hashtags αριθμούσαν προβολές της τάξης του δισεκατομμυρίου καθημερινά. Η διασταύρωση της είδησης ήταν είδος προς εξαφάνιση, ενώ, όπως ήταν αναμενόμενο, οι ψευδείς ειδήσεις έδιναν κι έπαιρναν. Μάλιστα, ορισμένες φορές η διαστρέβλωση μίας είδησης ήταν τόσο ολοκληρωτική που δεν είχε την παραμικρή επαφή με την πραγματικότητα. Είναι χαρακτηριστικό πως από την αρχή του πολέμου ως και σήμερα μέχρι και πλάνα από video games έχουν επιστρατευτεί ως «πραγματικά». Έτσι είναι η προπαγάνδα του πολέμου τον 21^ο αιώνα. 

Εφόσον, όμως, έχουμε κατανοήσει τον εχθρικό ρόλο των social media, στο πλαίσιο αυτού του συστήματος, εφόσον δεν μπορούμε να περιορίσουμε τη δράση του αντιπάλου και να πείσουμε μέσω των social media, γιατί τα χρησιμοποιούμε στην οργανωμένη μας παρέμβαση; Γιατί π.χ. διατηρούμε σελίδες του Οδηγητή, του Φεστιβάλ κ.λπ. στα social media; Δεν ενισχύουν το «φακέλωμα»; Δεν δυσκολεύουν την αποδοχή της θέσης μας από ευρύτερο κόσμο;

Η αλήθεια είναι πως από τη στιγμή που ανοίγει κάποιος λογαριασμό σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης είναι εκτεθειμένος, δεν «περιφρουρείται». Αμέσως και ο πιο αδαής, πόσο μάλλον ολόκληρα συστήματα παρακολούθησης του αντιπάλου (από υπηρεσίες και μηχανισμούς του κράτους και του παρακράτους μέχρι την εργοδοσία, τα μέλη μιας άλλης πολιτικής δύναμης στο σχολείο, το Πανεπιστήμιο κ.λπ.), μπορούν εύκολα να βρουν μέσα από τις πληροφορίες που καλείται ο χρήστης να δώσει για τον εαυτό του, μέσα από τους «φίλους» του, τις προτιμήσεις του, την πολιτική του τοποθέτηση, από ποιους «επηρεάζεται» κ.λπ. Αντίστοιχα, είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως από τη στιγμή που ενεργοποιείται ένας λογαριασμός τους όρους λειτουργίας και χρήσης τούς καθορίζει το μέσο, το μέσο «χειρίζεται» και εγκλωβίζει τον χρήστη ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο ο χρήστης χειρίζεται το μέσο. Για παράδειγμα, ακόμα κι αν ένας χρήστης δεν κάνει ποτέ απολύτως καμία δημοσίευση στο instagram, μπαίνει στη διαδικασία να στήνει «κλειδαρότρυπα» και να «παρακολουθεί» τις ζωές των άλλων, των συμμαθητών, των συναδέλφων του κ.λπ. υποβαθμίζοντας και εκφυλίζοντας συνειδητά ή ασυνείδητα τις πραγματικές διαπροσωπικές σχέσεις.

Όμως, το πρόβλημα, αυτής της αντίφασης που διατυπώνουμε στο ερώτημα δεν αντιμετωπίζεται με απουσία οργανωμένης παρέμβασης. Δεν παραγνωρίζουμε ότι εκατομμύρια νέοι στη χώρα μας διατηρούν λογαριασμούς στα social media στους οποίους επιδιώκουμε να παρεμβαίνουμε, έχοντας προφανώς ως δεδομένο ότι οι ανατρεπτικές, ριζοσπαστικές ιδέες του ΚΚΕ και της ΚΝΕ δεν μπορούν να ακουστούν στην ολότητά τους, πόσο μάλλον να πείσουν, μέσα σε ένα εχθρικό μέσο. Η αντίφαση αυτή αντιμετωπίζεται μόνο με ιδεολογικά και πολιτικά μέτρα, με διαπαιδαγώγηση από τις μικρές ηλικίες. Άλλωστε, αντίστοιχη αντίφαση υπάρχει και στην αξιοποίηση των αστικών ΜΜΕ (εφημερίδες, τηλεοπτικά κανάλια κ.λπ.), στα οποία η παρέμβαση του Κόμματος και της ΚΝΕ αποφασίζεται επίσης οργανωμένα και συλλογικά.

Το σίγουρο είναι πως η μη ατομική χρήση των social media από τα μέλη της ΚΝΕ, σε συνδυασμό με την ενίσχυση και βελτίωση της συλλογικά οργανωμένης μας παρέμβασης, όχι μόνο δεν «αποδυναμώνει» την ΚΝΕ, αλλά ίσα-ίσα ενισχύονται τα επαναστατικά της χαρακτηριστικά.

Παλεύουμε καθημερινά, ώστε η ΚΝΕ να κατακτά και να καλλιεργεί όλο και περισσότερο τα επαναστατικά της χαρακτηριστικά:

• την ακλόνητη πίστη στην πάλη για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού-κομμουνισμού,
• την αγωνιστική-μαχητική, ανυπότακτη στάση ζωής, την αδιαλλαξία απέναντι στο κεφάλαιο, τους μηχανισμούς του και το κράτος,
• τους αγωνιστικούς δεσμούς, που διαμορφώνονται κάθε μέρα εκεί που ζει, μορφώνεται και δουλεύει η νέα γενιά,
• την αντοχή στις δυσκολίες της πάλης, στα διλήμματα και τους μηχανισμούς του συστήματος της εκμετάλλευσης,
• την ιδεολογική, πολιτική, οργανωτική ετοιμότητα για να ανταπεξέλθει σε όλες τις συνθήκες της ταξικής πάλης,
• την τόλμη στον αγώνα γι’ αυτό που «σε κάποιους μοιάζει αδύνατο», τη σύγκρουση με την αδικία όπου κι αν βρίσκεται κάθε μέλος της ΚΝΕ,
• την πρωτοπόρα, μαχητική στάση στην κατάκτηση της γνώσης κ.λπ.

Η ανάπτυξη αυτών των χαρακτηριστικών, με την αναβάθμιση της ποιότητας της εσωτερικής ζωής στις Οργανώσεις Βάσης της ΚΝΕ, είναι αυτά που θα θωρακίσουν τον αγώνα μας, θα φωτίσουν τη δράση μας στα «σκοτάδια» που απλώνει η καπιταλιστική σήψη, θα καλλιεργούν αντιστάσεις, θα συμβάλλουν η συνολικότερη στάση και δράση των μελών της ΚΝΕ να πηγαίνει «κόντρα στο ρεύμα», ακόμα και σε ζητήματα που με την πρώτη ματιά φαίνονται «πέρα από τα συνηθισμένα», αποτελούν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα, όπως είναι -εκτός όλων των άλλων- και η μη ατομική χρήση των social media. Έτσι θα καταφέρουμε να επιδράσουμε, ώστε σταθερά να δημιουργείται μια μαχητική δύναμη, που θα πείθει και θα επιδρά στη νεολαία, ώστε όχι μόνο να αποδέχεται τη θέση μας για τα social media, αλλά και να την υιοθετεί.

Το επόμενο διάστημα, με σχεδιασμό και κλιμάκωση, στόχος είναι να σταθεροποιήσουμε τα βήματα που έχουμε μετρήσει στην κεντρική παρέμβαση και προπαγάνδα της ΚΝΕ, να ενισχύσουμε την πολύμορφη δραστηριότητά μας στο διαδίκτυο και τα social media, προκειμένου οι θέσεις και οι δράσεις μας να προπαγανδίζονται σε περισσότερο κόσμο, αξιοποιώντας όχι μόνο τις μορφές που έχουμε δοκιμάσει έως τώρα, αλλά και πολύ περισσότερες. Με τον νέο χρόνο θα επιστρέψουν ανανεωμένα τα Podcasts της ΚΝΕ, βίντεο για διάφορα θέματα της επικαιρότητας, στη βάση των πολύ πετυχημένων βίντεο που δημοσιεύσαμε το προηγούμενο διάστημα για τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και ντοκιμαντέρ που ήδη ετοιμάζουμε για τα 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, τα 50 χρόνια Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή κ.ά. Άλλωστε, η προεκλογική χρονιά που διανύουμε θα μας δώσει πολλή «τροφή» για ...δημιουργία!

Έλενα Μποτζιολή,

μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ