Συνέντευξη με τον Σωτήρη Πουλικόγιαννη, πρόεδρο του συνδικάτου Μετάλλου Αττικής, για την απεργία της 28ης Φεβρουαρίου:Δεν έχουμε τίποτα άλλο να κάνουμε παρά να αγωνιστούμε!

Σωτήρης Πουλικόγιαννης: Το σύνθημα «ή τα κέρδη τους ή οι ζωές μας», πράγματι γεννήθηκε μετά το έγκλημα στα Τέμπη. Σαν πραγματικότητα όμως αυτό που εκφράζει το συγκεκριμένο σύνθημα προϋπήρχε και συνεχίζει να υπάρχει στους χώρους δουλειάς. Κάθε μέρα, σε κάθε χώρο δουλειάς, αυτό κρίνεται. Οι εργοδότες τα βάζουν όλα σε μία ζυγαριά. Από τη μία βάζουνε την ασφάλεια των εργαζομένων, την προστασία της ζωής και της υγείας και από την άλλη βάζουν τα κέρδη τους και βεβαίως αυτοί μετράνε περισσότερα κέρδη και εμείς μετριόμαστε και είμαστε λιγότεροι. Άρα και μπροστά στην απεργία δύο ζητήματα είναι αυτά τα οποία αποτελούν αιχμές και εκφράζονται με διάφορους τρόπους. Το ένα είναι το εισόδημα όπου έχει τσακιστεί με την ακρίβεια, την επιχειρηματικότητα στην υγεία και σε μια σειρά άλλους τομείς (τώρα θέλουν να μπει και στην εκπαίδευση) όπου κάνουν τον εργαζόμενο να πρέπει να πληρώνει όλο και περισσότερα για τα στοιχειώδη και από την άλλη το δεύτερο που έχει να κάνει πάλι με τη ζωή μας αφορά τις συνθήκες μέσα στους χώρους δουλειάς.

Σ.Π.: Κατ'αρχάς ας πούμε πρώτα τι δε φταίει. Και δε φταίει σίγουρα ούτε η κακιά η ώρα ούτε η λογική της ατομικής ευθύνης που διαχέεται παντού και είναι και γραμμή, είναι κατεύθυνση της αστικής τάξης. Εδώ και πολλά χρόνια επιχειρείται σε εργατικά ατυχήματα η εργοδοσία, μέσω διάφορων μηχανισμών, προσπαθεί να στοιχειοθετήσει αυτό που λέμε ανθρώπινο λάθος. Το είδαμε και στα Τέμπη. Η πρώτη κουβέντα του πρωθυπουργού ήταν ότι υπήρξε ανθρώπινο λάθος. Συνήθως βλέπουμε ότι η ευθύνη πρώτα πάει στο ίδιο το θύμα, ότι αυτός έκανε κάτι λάθος ή ότι κάποιος διπλανός του έφταιγε. Προσπαθούν να μην εμφανιστεί στην πράξη ότι έγινε για λόγους κερδοφορίας ή μη τήρησης των μέτρων. Είναι γραμμή αυτό το πράγμα. Ποιος όμως έχει το κίνητρο να δουλεύει με ρίσκο τη ζωή του; Κίνητρο μόνο η εργοδοσία έχει, κανένας άλλος. Έχω κίνητρο εγώ να δουλεύω χωρίς μέτρα, χωρίς ασφάλεια; Να παίζω τη ζωή μου κορώνα-γράμματα; Να θέτω σε κίνδυνο την υγεία μου;

Επίσης, είναι ξεκάθαρο ότι η ολοένα και μεγαλύτερη εντατικοποίηση φέρνει ατυχήματα. Όταν με πιέζει ο εργοδότης να βγάλω όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παραγωγή και να δουλεύω 12 και 16 ώρες, είναι δυνατόν να μην κάνω κάποια στιγμή κάποιο λάθος; Τι είμαι ρομπότ; Ακόμη και τα ρομπότ κάπου θα μπλοκάρουν. Λάθος μπορεί να γίνει, επίσης, από ένα συνάδελφο ανειδίκευτο χωρίς εμπειρία που τον έχουν βάλει σε ένα πόστο που δε γνωρίζει καλά. Είναι λογικό, πάει κάτι στραβά και μας έχει τύχει αυτό. Σε ατύχημα έγινε ένα τραγικό λάθος, επειδή ο συνάδελφος δεν ήξερε. Αλλά μπορείς να κάνεις αλλιώς;  Πρέπει να διαλέξεις: ανεργία ή δουλειά.

Άρα η αιτία είναι τα μέτρα που δεν παίρνονται στους χώρους δουλειάς για να κονομάνε τα αφεντικά, είναι τα μηχανήματα που δε συντηρούνται στην προσπάθεια να μειωθεί το εργατικό κόστος, η αξιοποίηση ανειδίκευτων εργαζομένων σε θέσεις οι οποίες απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό που δημιουργεί ένα “χαρμάνι” πάρα πολύ επικίνδυνο που αργά ή γρήγορα πληρώνεται με την υγεία μας και πότε με τη ζωή μας. Μην ξεχνάμε ότι άλλο ένα σύνθημα που είχαμε αναδείξει στους χώρους δουλειάς τότε ήταν ότι τελικά όλοι ζούμε και δουλεύουμε σε μια κοιλάδα των Τεμπών...

Σ.Π.: Κατ'αρχάς να πούμε ότι η τελευταία πανελλαδική κλαδική σύμβαση υπογράφτηκε το 2010. Από τότε και με ευθύνη της πλειοψηφίας της ομοσπονδίας μετάλλου των παρατάξεων της ΠΑΣΚΕ και της ΔΑΚΕ δεν έχει υπογραφεί κάποια άλλη σύμβαση. Όλος ο κλάδος είναι στην εθνική συλλογική σύμβαση. Εμείς το τελευταίο διάστημα κάναμε προσπάθειες, ιδιαίτερα τα τελευταία 2 χρόνια, με πίεση στην ομοσπονδία, να πάρει πρωτοβουλίες για να υπογραφεί κλαδική σύμβαση, αλλά βρίσκαμε τοίχο, καμία διάθεση για κινητοποίηση. Οπότε έπρεπε να βρούμε έναν τρόπο να δράσουμε, γιατί οι εργασιακοί χώροι βράζουνε, η ακρίβεια τσακίζει κόκαλα, ενώ η δουλειά ολοένα και αυξάνεται.

Βεβαίως, δεν ήταν εύκολη αυτή η παρέμβαση, γιατί και οι ίδιοι εργαζόμενοι δεν ήταν μαθημένοι, δεν το είχαν ξανακάνει, όμως, όσο δουλεύεις και ανοίγεις την κουβέντα στα εργοστάσια, κάπου θα βρεθεί η χαραμάδα, ο χώρος εκείνος στον οποίο οι εργαζόμενοι θα καταλάβουν ότι έχουν δύναμη. Αυτό μπορεί να γίνει ακόμα και με αφορμή ένα άλλο γεγονός, όπως έγινε στην περίπτωση της ΕΜΕΚ, που η δραστηριότητα ξεκίνησε όχι με επίκεντρο την αύξηση στους μισθούς, αλλά τις κάμερες που επιχείρησαν να βάλουν στην παραγωγή ώστε να παρακολουθούν τους εργαζόμενους με σκοπό την παραπέρα εντατικοποίηση, να τους πιέζουν να δουλεύουν πιο πολύ κ.λπ. Αντέδρασαν οι εργαζόμενοι με την παρέμβαση του Συνδικάτου, βάλαμε και το ζήτημα των εξαερισμών που δεν υπήρχαν στο εργοστάσιο και έπειτα μπήκε και το θέμα της αύξησης.

Εκεί, λοιπόν, ξεκίνησε αυτή η μάχη στα εργοστάσια.Μέχρι τότε αυτό που κυριαρχούσε είναι ότι “ναι έχετε δίκιο, όλοι θέλουμε, αλλά πώς γίνεται αυτό, πώς οι εργαζόμενοι ενός εργοστασίου μπορούν να κάνουν κάτι τέτοιο” κ.λπ. Με την πείρα του Συνδικάτου, με την καθοδήγηση και μπροστάρηδες στελέχη του Συνδικάτου καταφέραμε μετά από δύο μήνες να υπογράψουμε τη σύμβαση στην ΕΜΕΚ. Όλο αυτό το διάστημα εμείς ενημερώναμε τα γύρω εργοστάσια για την εξέλιξη και πραγματικά τις τελευταίες μέρες νιώθαμε ότι όλα τα μάτια και τα αυτιά της περιοχής περίμεναν τι θα γίνει και με το που υπογράψαμε, σπάσανε τα τηλέφωνα. Έτσι ξεκίνησε μία δουλειά και στη δεύτερη επιχείρηση που υπογράψαμε σύμβαση και αυτή τη στιγμή έχουν γίνει γενικές συνελεύσεις σε μία σειρά εργοστάσια με πλαίσιο αιτημάτων και ήδη είμαστε σε διαπραγματεύσεις με μία σειρά επιχειρήσεις για να υπογραφούν συμβάσεις. Είναι σε εξέλιξη δηλαδή αυτή η διαδικασία. Ισχύει αυτό που λέμε ότι όταν κάποιος κάνει την αρχή και έχει απτό μπροστά του το αποτέλεσμα τότε μπαίνουν και άλλες δυνάμεις στη μάχη, βλέπουν ότι κάτι αλλάζει και ότι δεν είναι στον αέρα όλη αυτή η κουβέντα. Δεν είναι τυχαίο και αυτό που λέει ο λαός “τρώγοντας έρχεται η όρεξη”.

Σ.Π.: Η εργοδοσία θεωρούσε δεδομένο ότι οι εργαζόμενοι δεν πιστεύουν στον εαυτό τους, δεν οργανώνονται, ότι ο καθένας είναι μόνος τους. Ήταν σίγουροι ότι η προσπάθειά μας θα πέσει στο κενό. Όταν κάναμε την πρώτη γενική συνέλευση που ως αιτήματα είχαμε να ξηλωθούν οι κάμερες, να μπουν εξαερισμοί στους χώρους δουλειάς και να δοθεί 10% αύξηση, μας απάντησαν ότι οι κάμερες δεν ξηλώνονται από τη στιγμή που μπήκανε, ότι εξαερισμοί δε θα μπούνε εάν δεν πάρει η εταιρεία κάποια επιδότηση.«Εάν θέλετε, πηγαίνετε στην κυβέρνηση και διαμαρτυρηθείτε για να μας δώσει επιδότηση να σας βάλουμε εξαερισμό» έλεγαν χαρακτηριστικά και ότι δεν προβλέπεται κάποια αύξηση.

Εμείς δουλέψαμε με τον κόσμο, ενημερώσαμε για την απάντηση και προκηρύξαμε 3ωρη στάση εργασίας 7 – 10 π.μ. Την προηγούμενη, λοιπόν, μέρα από τη στάση εργασίας που είχε προκηρυχτεί, ο ίδιος ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κατέβηκε και έπιανε έναν-έναν τους εργαζόμενους και τους ρωτούσε: «Την Τετάρτη δουλεύουμε κανονικά, έτσι;» Και απάντησαν οι εργαζόμενοι: «Βεβαίως την τετάρτη δουλεύουμε κανονικά... μετά τις 10». Αυτό πραγματικά ήταν το πρώτο σοκ της εργοδοσίας. Δεν περιμένανε ότι όλοι οι εργαζόμενοι θα απάνταγαν με τον ίδιο τρόπο, αποφασισμένοι και μάλιστα face to face. Δεν είναι και εύκολο. Από εκεί κι ύστερα άρχισε να γέρνει η πλάστυγγα υπέρ της υπογραφής. Η εργοδοσία έφερνε μια πρόταση: «εντάξει, ναι, θα βγάλουμε τις κάμερες, αλλά μην μου ζητάτε άλλα». Μετά αναγκάστηκε να πληρώσει 500.000 ευρώ για να βάλει εξαερισμούς. Μετά λέει «ας δώσω κάτι, 1%, 2%». Μέχρι να φτάσουμε στο 8% εμείς επιμέναμε και η γενική συνέλευση των εργαζομένων συμφώνησε.

Ποιο ήταν όμως το τελευταίο οχυρό της εργοδοσίας; «Τα δίνω, αλλά δεν τα υπογράφω με το συνδικάτο». Δεν ήθελε να αναγνωρίσει, βλέποντας το μέλλον, τη συμβολή και την από εδώ και πέρα εγκατάσταση του συνδικάτου στο εργοστάσιο. Ότι πλέον μέσα στο εργοστάσιο είναι το συνδικάτο. Αυτό ήθελαν να αποφύγουν. Και είναι σημαντικό αυτό γιατί θα μπορούσαν οι εργαζόμενοι να συμβιβαστούν με το να μην υπογράψει το συνδικάτο. Αλλά κρατήσανε αταλάντευτη στάση, γιατί τα συζητάγαμε όλο αυτό το διάστημα. Κάναμε σχεδόν δύο συνελεύσεις την εβδομάδα με τους εργαζόμενους για να είναι εξοπλισμένοι, να βγάζουν συμπεράσματα με αυτά που συμβαίνουν και να αντιληφθούν τον ρόλο του συνδικάτου σε αυτήν την προσπάθεια. Έτσι, αυτό που είπαν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι ήταν ότι χωρίς υπογραφή, μόλις φύγει το συνδικάτο θα μας πάρει πίσω τη σύμβαση η εταιρεία, γιατί θα φαίνεται σαν οικειοθελή παροχή. Και με αυτόν τον τρόπο έπεσε και το τελευταίο "οχυρό". Η τελευταία κουβέντα του διευθύνοντα συμβούλου, μετά την υπογραφή, ήταν ότι «εγώ τώρα σας παντρεύτηκα», επιβεβαιώνοντας και αυτός ότι από εδώ και πέρα το συνδικάτο είναι εδώ. Και αυτή είναι η πείρα η οποία πήγε και στα άλλα εργοστάσια, συζητιέται τώρα, οι εργάτες κάνουν μια προσπάθεια και είναι σε εξέλιξη τώρα για να προχωρήσει και να διευρυνθεί η δουλειά του συνδικάτου.

Σ.Π.: Αυτό που θα μπορούσαμε να του πούμε και να του μεταφέρουμε είναι η ίδια η ζωντανή πείρα των χώρων που επιβεβαιώνουν ότι μόνο μέσα από τους αγώνες, οργανωμένοι στα ταξικά συνδικάτα μπορούμε σήμερα να έχουμε κατακτήσεις και να μην περιμένουμε τη «συμπόνια» καμίας κυβέρνησης και κανενός εργοδότη. Γιατί και οι εργαζόμενοι στα εργοστάσια, άσχετα με το εάν είναι νέοι ή παλιοί, ένα ζήτημα έβαζαν για χρόνια. Ότι δεν γίνεται τίποτα. Γι' αυτό και μόλις έγινε κάτι στο εργοστάσιο της ΕΜΕΚ όλοι στα γύρω εργοστάσια είπανε «Α, τελικά κάτι γίνεται». Η ίδια η ζωή δηλαδή το απαντάει. Πρέπει να επεξεργαζόμαστε και να επικοινωνούμε μεταξύ μας την πείρα των αγώνων. Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα: συμβάσεις στη Ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, 7ωρο, 5νθήμερο, 35ωρο, υψηλά μεροκάματα από τον κλάδο μας. Υπάρχουν και άλλοι κλάδοι. Στην COSCO, στην efood, καθημερινά πολλαπλασιάζονται τα παραδείγματα αγώνων οργανωμένων μέσα από συνδικάτα, συλλογικότητες που έχουν αποτελέσματα. Βεβαίως θέλει υπομονή γιατί δεν γίνονται όλα μέσα σε μια μέρα. Θέλει σχέδιο,  θέλει πρόγραμμα, θέλει επεξεργασία. Η οργανωμένη πάλη τα έχει όλα αυτά μέσα. Να μαθαίνουμε από τα λάθη μας, από την πείρα μας. Αλλά πιο άμεσα έχει να κάνει με τις μάχες που δίνονται σήμερα. Και δίνονται πολλές μάχες. Και ακόμη μία και σημαντική είναι η απεργία στις 28 του μήνα. Στο κάτω-κάτω δεν έχουμε τίποτα άλλο να κάνουμε παρά να αγωνιστούμε. Είναι χαρακτηριστική μία κουβέντα που μας μετέφερε ένας εργαζόμενος: «Ήμουν άνεργος. Δέχτηκα ό,τι μου είπανε, για να βρω δουλειά, γιατί πείναγα. Και τώρα δουλεύω 12 και 14 ώρες και πεινάω πάλι. Δεν μπορώ να ανταπεξέλθω σε αυτά που μου ζητάνε τα παιδιά μου. Τι άλλο πρέπει να κάνω; Πόσες ώρες πρέπει να δουλέψω; Η μόνη λύση είναι να αγωνιστώ».  Κανένας αντίπαλος λοιπόν δεν είναι ανίκητος. Η δύναμη είναι με τους εργάτες και το δίκιο με το μέρος μας.