Για τις Επιτροπές Ισότητας των Φύλων στα πανεπιστήμια...
Παρ, Απρ 2, 2021
Σε διάφορα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας έχουν συγκροτηθεί Επιτροπές για την Ισότητα των Φύλων (ΕΙΦ). Η συγκρότησή τους και ο χαρακτήρας τους στηρίζεται στο νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ το 2019, τον οποίο υλοποιεί σήμερα η ΝΔ. Με απόφαση της Συγκλήτου, συγκροτούνται τέτοιες επιτροπές «ως συμβουλευτικό όργανο (...) για την προώθηση της ισότητας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας και σε όλες τις διαδικασίες της ακαδημαϊκής ζωής».
Ο συγκεκριμένος νόμος δεν αποτελεί καινοτομία του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε της ΝΔ, αλλά είναι copy-paste των κατευθύνσεων της ΕΕ για την «ισότητα των φύλων». Όμως, η ισότητα στο νόμο δε σημαίνει και ισότητα στην πραγματική ζωή, όπως επιβεβαιώνει η πρωτιά στην ανεργία των γυναικών αποφοίτων Πανεπιστημιακών σχολών, η ζωή και τα ωράρια λάστιχο των νέων εργαζόμενων γυναικών.
Αξίζει να αναρωτηθεί κάθε φοιτήτρια: τί ρόλο θα παίξουν αυτές οι Επιτροπές Ισότητας των Φύλων στα Πανεπιστήμια;
- Άραγε θα αντιμετωπίσουν τα τεράστια εμπόδια που συναντά μια φοιτήτρια στην πορεία απόκτησης του πτυχίου της; Τέτοια είναι, για παράδειγμα, οι ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό, σε υποδομές, εργαστήρια, η ελλιπής φοιτητική μέριμνα στη σίτιση και τη στέγαση, οι απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής στις εστίες. Ή μήπως θα στηρίξουν με μέτρα προστασίας τις εργαζόμενες φοιτήτριες, ώστε να συνεχίζουν απρόσκοπτα τις σπουδές τους, όπως διεκδικούν διαχρονικά οι φοιτητικοί σύλλογοι, τα εργατικά σωματεία;
- Άραγε, θα πάνε ενάντια σε όλους τους αντιδραστικούς νόμους που έχουν περάσει όλες οι κυβερνήσεις μέχρι τώρα στα Πανεπιστήμια, με τελευταίο το νόμο Κεραμέως- Χρυσοχοΐδη; Ή μήπως θα συγκρουστούν με την πολιτική που απαξιώνει τα πτυχία, υποβαθμίζει τις σπουδές, σμπαραλιάζει την επιστημονική γνώση, καταδικάζοντας τις νέες και τους νέους να «μαζεύουν» δεξιότητες καθιστώντας τους φθηνό επιστημονικό δυναμικό για τους επιχειρηματικούς κολοσσούς; Θα εναντιωθούν ή θα προωθήσουν την επιχειρηματική λειτουργία των πανεπιστημίων, όπου οι μεγάλες επιχειρήσεις θα καθορίζουν το περιεχόμενο σπουδών, πώς και τι μαθαίνουν οι φοιτήτριες και οι φοιτητές;
- Άραγε, θα συμβάλουν στην ανάγκη οι κοινωνικές επιστήμες να μελετούν την εξέλιξη των διάφορων φαινομένων στην κοινωνία, όπως του θεσμού της οικογένειας, τις σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων, την επίπτωση της πανδημίας στην ψυχική υγεία των ανθρώπων, ειδικά των νέων, των παιδιών; Ή μήπως θα εκπονούν μελέτες και αξιολογήσεις ερευνών για να λάβουν την αναγκαία χρηματοδότηση από προγράμματα, με βάση τα κριτήρια που θέτει η επιχειρηματική λειτουργία των πανεπιστημίων; Άραγε μπορούν να λειτουργήσουν έξω από το πλαίσιο και το περιεχόμενο της έρευνας στα Πανεπιστήμια ή θα λειτουργήσουν ως συμπλήρωμα στον πολυπλόκαμο μηχανισμό χειραγώγησης κι ενσωμάτωσης των νεανικών συνειδήσεων;
- Άραγε, θα πάνε κόντρα στις ευέλικτες εργασιακές σχέσεις (δελτίο παροχής υπηρεσιών, συμβάσεις έργου, υποτροφίες κλπ) και στον άκρατο ανταγωνισμό που επικρατεί στον τομέα της έρευνας; Μπορούν να βάλουν εμπόδια στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ερευνήτρια ώστε να προγραμματίσει τη ζωή της, να γίνει μητέρα όταν το επιλέξει, χωρίς να έχει το άγχος για την επαγγελματική της εξέλιξη; Στην πράξη, η ερευνήτρια αναγκάζεται να εργάζεται ατελείωτες ώρες με ακανόνιστα ωράρια για να προλάβει να παραδώσει το project, ώστε να εξασφαλίσει την αναγκαία χρηματοδότηση. Αυτή η ζούγκλα δεν ανατρέπεται όσα προγράμματα δήθεν καταπολέμησης των διακρίσεων και αν εκπονήσουν οι Επιτροπές Ισότητας των Φύλων.
- Άραγε τι μέτρα θα προτείνουν για να αντιμετωπιστεί η ανεργία των απόφοιτων, ειδικά των γυναικών, το ποσοστό ανεργίας των οποίων αγγίζει το 23%, ενώ των αντρών το 14% (με βάση τα στοιχεία του 2019); Μάλλον τα μέτρα που «ταιριάζουν» στην πολιτική κατεύθυνση της ΕΕ για να ανέβει το ποσοστό της γυναικείας απασχόλησης, μέσα από τη γενίκευση των ελαστικών σχέσεων εργασίας με ωράρια- λάστιχο... Οι διακηρύξεις περί «ισότητας» ανδρών και γυναικών στην απασχόληση δεν εξασφαλίζουν τη σταθερότητα στην εργασία με βάση το αντικείμενο σπουδών, ούτε απαλλάσσουν γυναίκες και άνδρες από την ταξική εκμετάλλευση, πάνω στην οποία εμφανίζονται και νέες μορφές πρόσθετης καταπίεσης του γυναικείου φύλου.
- Άραγε, θα αντιπαλέψουν ή θα συντηρούν τους οικονομικούς και κοινωνικούς καταναγκασμούς που βιώνουν οι φοιτήτριες στην πορεία των σπουδών τους, που αποτελεί και το θερμοκήπιο για τη βία κάθε μορφής σε βάρος τους, ακόμα και της σεξουαλικής παρενόχλησης;
Τα ερωτήματα είναι ρητορικά...
Γιατί τελικά, όσες Επιτροπές Ισότητας των Φύλων κι αν φτιαχτούν, όσοι κώδικες δεοντολογίας κι αν συνταχθούν παραμένει στο απυρόβλητο η ρίζα των κοινωνικών διακρίσεων σε βάρος της γυναίκας, δηλαδή η σύγχρονη εκμεταλλευτική κοινωνία που έχει συστατικά στοιχεία τη βία, την καταστολή, τη χειραγώγηση, τον ανορθολογισμό.
Η δικαιολογημένη αγανάκτηση, η οργή που νοιώθει κάθε φοιτήτρια μπορεί να βρει διέξοδο. Πραγματική ασπίδα προστασίας κάθε φοιτήτριας απέναντι στις διακρίσεις που βιώνει σήμερα στο Πανεπιστήμιο ΑΕ, αύριο στους χώρους δουλειάς αποτελεί η συλλογική αγωνιστική δράση των φοιτητικών συλλόγων για τις σύγχρονες ανάγκες μας στη μόρφωση, την υγεία, την εργασία, τον ελεύθερο χρόνο.
Ν.Γ.