Η τελευταία παμπ και το γλυκόπικρο κινηματογραφικό αντίο του Κεν Λόουτς
Παρ, Μαρ 22, 2024
Σε αυτό το τεύχος του «Ο» σχολιάζουμε την καινούργια και τελευταία —όπως όλα δείχνουν— ταινία του σπουδαίου βρετανού σκηνοθέτη, Κεν Λόουτς, με τίτλο «The Old Oak».
Στην τελευταία σκηνοθετική του υπόκλιση, ο Κεν Λόουτς, επιχειρεί για μία ακόμα φορά να παρουσιάσει θέματα επίκαιρα και διαχρονικά σχετικά με τις επιπτώσεις της κυρίαρχης πολιτικής στη ζωή απλών καθημερινών ανθρώπων, προσεγγίζοντας έννοιες, όπως η ανεργία, η φτώχεια, η προσφυγιά, ο ρατσισμός. Η «Τελευταία Παμπ» έρχεται να συμπληρώσει την άτυπη χαλαρή τριλογία που συνθέτουν ακόμα οι δύο μεγάλες επιτυχίες του κινηματογραφικού ντουέτου (Κεν Λόουτς στη σκηνοθεσία και Πολ Λάβερτι στο σενάριο) «Δυστυχώς απουσιάζατε» και «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ», για τις οποίες έχουμε γράψει σε παλαιότερα τεύχη του «Ο».
Έτσι, επιλέγεται για τρίτη φορά η βορειοανατολική Αγγλία ως τόπος για να ξεδιπλωθεί η πλοκή των γεγονότων. Μια περιοχή πλέον παρηκμασμένη και φτωχή, μετά το κλείσιμο των βιομηχανιών που λειτουργούσαν εκεί, ενώ τα τελευταία χρόνια —όπως εξηγεί ο σκηνοθέτης σε πρόσφατη συνέντευξή του— αποτελεί τον τόπο που τοποθετούνται οι περισσότεροι πρόσφυγες που καταφθάνουν στην Αγγλία.
Σ’ αυτή την ταινία o Λόουτς επιλέγει να φωτίσει την αξία της αλληλεγγύης, προβάλλοντας παράλληλα τις συνέπειες της διαχείρισης του προσφυγικού, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία που εκδηλώθηκε σε βάρος των ξεριζωμένων, αλλά και τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι.
Λίγα λόγια για την υπόθεση της ιστορίας
Σήμερα, σ’ ένα χωριό της βορειοανατολικής Αγγλίας, κάποτε τόπο ανθρακωρύχων, πλέον ζει ο Τι Τζέι, ιδιοκτήτης της τελευταίας παμπ της περιοχής που παλεύει να την κρατήσει ανοιχτή. Όταν στο χωριό μεταφέρονται πρόσφυγες από τη Συρία, θα γνωριστεί με την Γιάρα, μία δυναμική νεαρή Σύρια, και σύντομα θα βρεθεί αντιμέτωπος με τους μόνιμους πελάτες του, τους ντόπιους που βλέπουν στο πρόσωπο των κατατρεγμένων «τον εχθρό» για τα προβλήματα που και οι ίδιοι βιώνουν. Γρήγορα θα εκφραστούν αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις, αλλά και ένα συγκινητικό κύμα αλληλεγγύης για τους ξεριζωμένους και όχι μόνο.
Ορισμένες ακόμα σκέψεις
Χωρίς βαρύγδουπα σκηνοθετικά τεχνάσματα, ήρεμα και τρυφερά, με την απλοϊκότητα που τον χαρακτηρίζει, ο Κεν Λόουτς καταφέρνει να «μιλήσει» για όσα τον απασχολούν, να θίξει σύνθετα κοινωνικά προβλήματα που αντανακλώνται και στη χώρα του. Αναγκάζει τους θεατές να ακούσουν όσα έχει να πει, δίνοντας μία γερή γροθιά στο στομάχι, συγκινεί και προβάλλει με μοναδικό τρόπο τη δύναμη της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης.
Καταφέρνει να προβάλει τη μεγάλη αντίφαση σε μία χώρα με τόσο πλούτο, που οι άνθρωποι κάποτε ζούσαν εργατικά και με αξιοπρέπεια δουλεύοντας στις μεγάλες βιομηχανίες που λειτουργούσαν στην περιοχή, σήμερα να ζουν φτωχικά, αντιμέτωποι με μεγάλες δυσκολίες, σε συνθήκες εξαθλίωσης. Μέσα σε αυτό το «σκοτεινό τοπίο» βρίσκει το έδαφος να εκφραστεί η αποκτήνωση, το μίσος, ο ρατσισμός, προβάλλεται το αποκρουστικό πρόσωπο μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε παρακμή. Ταυτόχρονα, όμως, δείχνει το μεγαλείο ψυχής, την αστείρευτη ανθρωπιά των λαϊκών ανθρώπων που συμμερίζονται τον πόνο και τα βάσανα των προσφύγων, απλώνουν το χέρι για να «χτίσουν» τη ζωή τους εκεί.
Η ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία
«Η Τελευταία Παμπ» θίγει το ζήτημα του προσφυγικού που οξύνθηκε σημαντικά στην Ευρώπη μετά την ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία, οδηγώντας στον ξεριζωμό χιλιάδες ανθρώπους.
Για μία ακόμα φορά αποδείχτηκε με τον πιο βάρβαρο τρόπο το απάνθρωπο πρόσωπο του καπιταλιστικού συστήματος, που έχει ως συστατικό στοιχείο του το ατέλειωτο κυνηγητό για το μοίρασμα αγορών, τον έλεγχο και το πλιάτσικο ενεργειακών και πλουτοπαραγωγικών πόρων. Είναι τα κέρδη των μονοπωλίων, που -όπως αποτυπώνεται και στην ταινία- για τους λαούς και τη νεολαία σημαίνουν φτώχεια, ανεργία, τσάκισμα δικαιωμάτων μέχρι και πολέμους, αιματοκύλισμα, προσφυγιά. Και αν στην ταινία η μοναδική αναφορά στα αίτια περιορίζεται στο πρόσωπου του Άσαντ, θέλουμε να πιστεύουμε ότι τόσα χρόνια, μετά την ιμπεριαλιστική επέμβαση εκεί, είναι πλέον ευρύτερα γνωστός ο ρόλος των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και ΕΕ και η στήριξη, ακόμα και η ανοχή, που παρείχαν μία σειρά χώρες-μέλη των ιμπεριαλιστικών οργανισμών και ενώσεων, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, στο δράμα που βίωσαν και βιώνουν ακόμα χιλιάδες Σύριοι.
Με αυτές τις σκέψεις, καλούμε τους αναγνώστες του «Ο» να δουν την «Τελευταία Παμπ» που αν και για πολλούς δεν διαθέτει τη δυναμική προηγούμενων επιτυχιών του σκηνοθέτη, σίγουρα προσφέρεται για προβληματισμό, σε μία περίοδο που το φυτίλι του πολέμου καίει στη Μ. Ανατολή και αλλού, που τα προβλήματα για τις λαϊκές οικογένειες παντού μεγαλώνουν.