Μας γυρίζουν 100 χρόνια πίσω... Ώρα να κοιτάξουμε μπροστά!
Τρί, Δεκ 1, 2020
«Μόνιμη ροπή της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής είναι να ιδιοποιείται εργασία στο διάστημα και των 24 ωρών της ημέρας».
Αυτά έγραφε ο Κ. Μαρξ, παρομοιάζοντας το κεφάλαιο σαν έναν βρικόλακα που διψά για ζωντανό εργατικό αίμα. Οι πρόγονοι της σημερινής εργατικής τάξης έφταναν να δουλεύουν κάτω από τρομακτικές συνθήκες μέχρι και 18 ώρες την ημέρα και αυτό το μαρτύριο της υπερβολικής εργασίας το πλήρωναν με φυσική και σωματική αθρεψία, ηθική έκπτωση και πρόωρο θάνατο. Στίγμα ανεξίτηλο για τον καπιταλισμό η αποτρόπαια, μέχρι θανάτου, εκμετάλλευση των παιδιών και των γυναικών. Απέναντι σε αυτήν τη βαρβαρότητα η εργατική τάξη πάντα αντέτασσε το αίτημα για μείωση του χρόνου εργασίας και με σκληρούς, ακόμα και αιματηρούς αγώνες, πέτυχε σημαντικές κατακτήσεις. Όμως η «ροπή» του κεφαλαίου, για την οποία μιλούσε ο Μαρξ, συνέχισε να υπάρχει…
8 ώρες τη μέρα, όπως λέμε 1.200 ώρες το εξάμηνο…
Ακριβώς 100 χρόνια μετά το 1920 και τη νομοθέτηση του 8ωρου στην Ελλάδα η κυβέρνηση ονομάζει «εκσυγχρονισμό» το να ζει σήμερα η νέα γενιά χειρότερα από τις προηγούμενες! Το νομοσχέδιο για τα εργασιακά που έχει ήδη παρουσιάσει και ετοιμάζεται να καταθέσει στη Βουλή αναφέρει ότι: «Επιχειρήσεις θα μπορούν να απασχολούν εργαζομένους ως 10 ώρες ημερησίως κατά μέγιστο, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, εφόσον εντός του ίδιου 6μήνου εξοφλούν τις ώρες με αντίστοιχη μείωση ωρών ή ρεπό ή ημέρες άδειας».
Δηλαδή, οι εργοδότες θα μπορούν να επιβάλλουν όποτε θέλουν επιπλέον δύο ώρες εργασίας, τις οποίες οι εργαζόμενοι θα υποχρεώνονται να δουλεύουν, χωρίς μάλιστα να αμείβονται γι’ αυτές. Η πρόβλεψη για «επιστροφή» των απλήρωτων ωρών -αν και εφόσον γίνεται και αυτή- δεν αποτελεί αντιστάθμισμα. Η αναπλήρωση των σωματικών και πνευματικών δυνάμεων του εργαζόμενου που φθείρονται από την εργασία γίνεται στη διάρκεια του ίδιου 24ωρου και όχι της βδομάδας, του μήνα ή του εξάμηνου. Για τον λόγο αυτό, εξάλλου, η πρόσθετη υπερωριακή αμοιβή, που τώρα καταργείται και με νόμο μέχρι τις 10 ώρες δουλειάς, ήταν μια μορφή «αποζημίωσης» για τη φθορά που προκαλούν στον εργαζόμενο οι πρόσθετες ώρες δουλειάς πάνω από το 8ωρο.
Η εφαρμογή της 10ωρης εργάσιμης μέρας πατάει στο σχετικό νομοθετικό οπλοστάσιο που διασφάλισαν η ΕΕ και όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις στο κεφάλαιο, ενώ το νέο νομοσχέδιο έρχεται να εξαλείψει προβλέψεις που δυσκόλεψαν την εφαρμογή της στην πράξη, όπως το να υπάρχει συμφωνία συνδικάτου. Φυσικά πατάει και στην πραγματική κατάσταση που επικρατεί στους χώρους δουλειάς (ανασφάλιστη εργασία, αδήλωτες υπερωρίες, απουσία ελέγχων κλπ), η οποία είναι πολύ χειρότερη ακόμα και από αυτό που περιγράφουν οι αντεργατικοί νόμοι…
Δεν θα ζήσουμε σαν δούλοι τον 21ο αιώνα!
Αυτά τα μέτρα, όπως και η θεσμοθέτηση μισθού 200 ευρώ στα προγράμματα απασχόλησης που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, το νέο χτύπημα στα σωματεία και τις ζωντανές διαδικασίες τους, στο δικαίωμα στην απεργία έρχονται εν μέσω πανδημίας και σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης με σκοπό να μείνουν και για μετά.
Όμως, το μέλλον της νεολαίας τον 21ο αιώνα δεν μπορεί να είναι να λιώνει 10 ώρες την ημέρα στη δουλειά και άλλες 2 στα άθλια μέσα μεταφοράς για να πάει και να γυρίσει από αυτή. Να σπαταλάει τον λιγοστό ελεύθερο χρόνο της για να κυνηγάει και να ακριβοπληρώνει τις επιμορφώσεις και τα σεμινάρια που ζητάει η εργοδοσία. Να μην έχει καμία δυνατότητα πρόσβασης στον πολιτισμό και τον αθλητισμό, γιατί αυτά θεωρούνται «περιττές πολυτέλειες».
Το «σύγχρονο» είναι η εργασία με δικαιώματα και ελευθερίες μέσα στον χώρο δουλειάς, με αυξήσεις στους μισθούς, με καθολική ασφάλιση, με ευθύνη του κράτους, και μείωση του ημερήσιου χρόνου εργασίας. Υγεία και Παιδεία υψηλού επιπέδου, αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν και όχι μόνο για όσους μπορούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Σύγχρονη και ασφαλής κατοικία, μέσα μαζικής μεταφοράς, διεύρυνση του ελεύθερου χρόνου τόσο για την ξεκούραση όσο και για την ολόπλευρη ανάπτυξη μέσα από τον πολιτισμό, τον αθλητισμό. Εκεί πρέπει να στοχεύει η σκέψη και η δράση μας.