Νερό στο φεγγάρι, «μαχαίρια» στη Γη…

Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι η πρώτη (ούτε καν η δεύτερη…) φορά που επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη νερού στη Σελήνη. Στις 22 Αυγούστου 1976 η κάψουλα του σοβιετικού Luna 24 έπεφτε με αλεξίπτωτο κάπου στη Σιβηρία, κουβαλώντας μαζί της 170,1g σεληνιακού δείγματος. Σε αυτό το δείγμα, που είναι και το τελευταίο που έχει έρθει μέχρι σήμερα στη Γη από τη Σελήνη, οι Σοβιετικοί επιστήμονες ανακάλυψαν, πέρα από κάθε αμφιβολία, την ύπαρξη νερού σε ποσοστό 0,1% κατά μάζα. Ακολούθησαν αρκετά δεδομένα παρατηρήσεων που συνηγορούν στο ίδιο συμπέρασμα.

Όσον αφορά την προέλευση του νερού, οι δύο πιθανές εκδοχές είναι ότι αυτό είτε μεταφέρθηκε στη Σελήνη μέσω του «βομβαρδισμού» της από κομήτες και αστεροειδείς, είτε ότι παράγεται επί τόπου σαν αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης των πρωτονίων του ηλιακού ανέμου με το οξυγόνο των σεληνιακών μεταλλευμάτων.

Στοιχεία από το Στρατοσφαιρικό Παρατηρητήριο Υπέρυθρης Αστρονομίας, ένα αερομεταφερόμενο τηλεσκόπιο πάνω σε ένα τροποποιημένο αεροπλάνο Boeing 747 που παρατηρεί τη Σελήνη στην περιοχή των 6μm του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, έδωσαν νέες, πιο ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη νερού όχι μόνο στους σκοτεινούς πόλους, αλλά και στην ηλιόλουστη περιοχή του φεγγαριού. Βρήκαν ότι το νερό είναι παρόν στα νότια γεωγραφικά πλάτη της Σελήνης σε αναλογία περίπου 100 έως 400 μg/g. Στη δεύτερη μελέτη, οι επιστήμονες, με βάση στοιχεία από το σκάφος Lunar Reconnaissance Orbiter της NASA, που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, αναφέρουν ότι υπάρχουν πολύ περισσότερες -από όσες υποπτεύονταν έως τώρα- κρυφές, μόνιμα σκιασμένες περιοχές («ψυχρές παγίδες»), όπου το νερό μπορεί να παραμείνει μόνιμα.

Πόσες, όμως, από αυτές τις «ψυχρές παγίδες» περιέχουν πράγματι νερό; Το νερό που φαίνεται να υπάρχει στη Σελήνη βρίσκεται σε ποσότητα που μπορεί να το κάνει αξιοποιήσιμο; Πόσο εύκολο είναι να εξορυχτεί; «Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα πρέπει ο άνθρωπος να επιστρέψει στη Σελήνη», είναι συνοπτικά η απάντηση της NASA. Τα αποτελέσματα των δύο πρόσφατων μελετών λειτουργούν και προβάλλονται υποστηρικτικά στα σχέδια που έχουν έτσι κι αλλιώς οι ΗΠΑ για επιστροφή στο φεγγάρι τα επόμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, η πρώτη επανδρωμένη προσσελήνωση μετά το Apollo 17 του 1972 είναι προγραμματισμένη για το 2024 με την αποστολή Artemis 3. Ανάλογα σχέδια έχουν και άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (Ρωσία, Κίνα, Ινδία), αλλά και μονοπωλιακοί όμιλοι, όπως η Amazon και η SpaceX.

Στόχος τους είναι η εμπορική αξιοποίηση του Διαστήματος, με μεταλλευτικές, βιομηχανικές, ερευνητικές και τουριστικές δραστηριότητες, αλλά και η στρατιωτική αξιοποίησή του. Είναι αρκετά τα ορυκτά της Σελήνης που θα μπορούσαν να αποφέρουν κέρδος στους καπιταλιστές. Βραχυπρόθεσμα, όμως, ο πολυτιμότερος πόρος είναι το νερό. Οι αστροναύτες μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για να το πιουν ή να το διασπάσουν στα συστατικά του, μετασχηματίζοντάς το έτσι σε καύσιμο για τους πυραύλους τους, προϋποθέσεις απαραίτητες για να αναπτυχθεί οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Το νερό έχει βάσιμα χαρακτηριστεί ως το «πετρέλαιο» του Διαστήματος.

Ήδη έχουν βγει τα «μαχαίρια» για το ποιος θα φτάσει πρώτος και θα βάλει «στο χέρι» τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της Σελήνης και αργότερα άλλων ουράνιων σωμάτων. Προς το παρόν η αντιπαράθεση διεξάγεται σε νομικό επίπεδο, για το «τι θα ανήκει σε ποιον» και με ποιες προϋποθέσεις. Πολλοί είναι όμως αυτοί που προβλέπουν μια επανάληψη της αιματηρής «Διαμάχης για την Αφρική», που ξέσπασε τη δεκαετία του 1880, όταν εντοπίστηκαν πλούσια μεταλλεύματα στο Κονγκό.

Οι εκμεταλλευτές αξιοποιούν τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας για να «μολύνουν» με τους ανταγωνισμούς τους για τα κέρδη και άλλα ουράνια σώματα. Την ίδια ώρα στη Γη, αποτέλεσμα ακριβώς αυτού του τρόπου παραγωγής είναι, μεταξύ άλλων, το γεγονός ότι 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι συνεχίζουν να καταναλώνουν μολυσμένο νερό¹…