Ψηφιακή οικονομία: «Πρόοδος» για τους λαούς ή ακόμα ένας δρόμος για να θησαυρίσουν τα μονοπώλια;

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά το ξέσπασμα της νέας βαθιάς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, έχουν πυκνώσει οι αναφορές σε κείμενα της ΕΕ, του ΣΕΒ, των κυβερνήσεων στη χώρα μας – τόσο της ΝΔ, όσο και του ΣΥΡΙΖΑ προηγουμένως - για την ανάγκη στήριξης των επενδύσεων στην «ψηφιακή οικονομία». Αυτό συμβαίνει επειδή το κεφάλαιο βλέπει στην «ψηφιακή οικονομία» ένα ακόμα ευνοϊκό πεδίο για κερδοφορία, ειδικά σε μια περίοδο βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης.

Οι επενδύσεις στην «ψηφιακή οικονομία», λοιπόν, δεν γίνονται για να ωφεληθούμε εμείς, αλλά για να αυξηθούν τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων.

Σε αυτό το πλαίσιο, η επένδυση της Microsoft, δεν μπορεί να επιφέρει κάποια φιλολαϊκή εξέλιξη. Τα περί «νέων θέσεων εργασίας», ότι «αποτελεί βήμα στην άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων», ότι «θα επωφεληθούμε όλοι από μια τέτοια επένδυση», αποτελούν προπαγανδιστικά τρικ, μια προσπάθεια τα λαϊκά στρώματα, η νεολαία «να κάτσουν στα αυγά τους». Η αλήθεια είναι ότι η επένδυση αυτή:

Πατάει σε μια, ήδη, διαμορφωμένη άσχημη κατάσταση στον κλάδο της πληροφορικής για τους εργαζόμενους, σε καθεστώς έντασης της εκμετάλλευσης. Αν και η παραγωγικότητα της εργασίας έχει μετρήσει τεράστια αύξηση και καταγράφεται εκτόξευση των κερδών στον κλάδο, στους χώρους δουλειάς επικρατεί η εντατικοποίηση της εργασίας, το «κυνήγι» του deadline, οι ευέλικτες σχέσεις εργασίας, η ρευστοποίηση εργάσιμου χρόνου, η τηλεργασία, το συνεχές κυνήγι επιμορφώσεων κ.ο.κ. Αυτό είναι το έδαφος που έχουν στρώσει διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις στη χώρα μας και πατάνε τα κέρδη-ρεκόρ των τεχνολογικών κολοσσών.

Ειδικά την περίοδο της πανδημίας, τα κέρδη των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών έχουν ραγδαία αυξηθεί. Τα κέρδη αυτά δεν πέφτουν από τον ουρανό, παράγονται από την εργασία του έμπειρου και φθηνού επιστημονικού δυναμικού.

Συνοδεύονται, όπως συνολικά οι επενδύσεις στην «ψηφιακή οικονομία», από προβλέψεις για απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, εντατικοποίηση της εργασίας, αλλαγές στη σύνθεση των κλάδων, περιπλάνηση των εργαζομένων από δουλειά στην ανεργία, την επανακατάρτιση κ.ο.κ. Μάλιστα με την ανακοίνωση της επένδυσης εξαγγέλθηκε πρόγραμμα κατάρτισης εργαζομένων και ανέργων προκειμένου να «τονιστεί η ανταγωνιστικότητα του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας». Με άλλα λόγια, οι εργαζόμενοι να γίνουν ακόμα πιο αναλώσιμοι και προσαρμοσμένοι στις εφήμερες ανάγκες της αγοράς.

Συνολικά έχουμε πολλά παραδείγματα με τα οποία φανερώνεται ότι το σημερινό κράτος δεν είναι δικό μας, αλλά είναι απέναντί μας. Είναι όργανο των συμφερόντων της αστικής τάξης, που κρατά τα κλειδιά της οικονομίας στα χέρια της και έχει την πραγματική εξουσία. Με αυτή την έννοια, οποιαδήποτε «μεταρρύθμιση» ή «εκσυγχρονισμός», γίνεται με σκοπό το αστικό κράτος να εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα των καπιταλιστών.

Οι κυβερνήσεις μας περνούν για αφελείς όταν προσπαθούν να μας πείσουν ότι σχεδιάζουν τις ψηφιακές υπηρεσίες του κράτους για να διευκολυνθεί η ζωή μας και να «εξαλειφθούν οι ανισότητες». Η αλήθεια είναι ότι:

Η τηλεκπαίδευση οδηγεί σε υποβάθμιση των σπουδών και του επιπέδου της παρεχόμενης γνώσης τη στιγμή που το «ψηφιακό κράτος» αδιαφορεί για τους χιλιάδες νέους που δεν έχουν πρόσβαση επειδή δεν έχουν δικό τους tablet ή υπολογιστή, έχουν αργή σύνδεση ίντερνετ στη γειτονιά τους ή στις φοιτητικές εστίες που διαμένουν.

Η τηλεργασία οδηγεί σε εντατικοποίηση της εργασίας, ωράρια λάστιχο, απομόνωση των εργαζομένων και αδυνάτισμα της συλλογικής διεκδίκησης.

Οι νέες τεχνολογικές δυνατότητες στα χέρια του αστικού κράτους ενισχύουν το κρατικό «φακέλωμα» και την προσπάθεια καταστολής του κινήματος με τη παρέμβαση στη λειτουργία των σωματείων (πχ ηλεκτρονικές ψηφοφορίες, ηλεκτρονικά μητρώα κ.α.)

Με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, κράτος και τράπεζες επιδιώκουν να παίρνουν τα λαϊκά σπίτια με fast – track διαδικασίες, χωρίς περιθώριο αντίδρασης από το εργατικό-λαϊκό κίνημα.

Επομένως, ο «ψηφιακός μετασχηματισμός» ενισχύει τη λειτουργία του αστικού κράτους να δουλεύει για να χάσουν οι πολλοί και να κερδίσουν οι λίγοι.

Ως κόμμα δεν αντιμετωπίζουμε φοβικά, ούτε διστακτικά τη συζήτηση για τη «μετάβαση στην ψηφιακή εποχή». Αντιμετωπίζουμε την πληροφορική και τις εφαρμογές της ως ένα εργαλείο που έχει δημιουργήσει τεράστιες, νέες δυνατότητες στην παραγωγή, την επικοινωνία, την εκπαίδευση κ.α. Αυτές οι δυνατότητες θα υπηρετήσουν τον εργαζόμενο άνθρωπο και τις ανάγκες του όταν πάψει η επιστήμη και η τεχνολογία να αξιοποιείται από τους κατόχους των μέσων παραγωγής, από τους μονοπωλιακούς ομίλους, με σκοπό το κέρδος.

Αυτό πραγματοποιείται στη σοσιαλιστική-κομμουνιστική κοινωνία. Η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής καταργείται, η παραγωγή δεν κινείται με γνώμονα το κέρδος, αλλά την κάλυψη των λαϊκών αναγκών. Αυτή είναι η πραγματική πρόοδος! Ο σοσιαλισμός εκτοξεύει την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας:

• Οι εργαζόμενοι, που αποτελούν την κύρια παραγωγική δύναμη σε κάθε κοινωνία, απαλλαγμένοι από τη ζούγκλα της αγοράς, απελευθερώνονται και αναπτύσσουν τις ικανότητες τους. Εξαλείφεται η ανεργία, κανένας εργαζόμενος δεν είναι περιττός. Με την εργασία τους προσφέρουν συνολικά στην κοινωνία, ο πλούτος που παράγουν γυρνάει σε αυτούς και δεν καταλήγει στα κέρδη ενός μονοπωλίου.
• Η ενσωμάτωση στην παραγωγή των επιτευγμάτων της «4^ης βιομηχανικής επανάστασης» οδηγεί στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας προκειμένου να μειώνεται ο εργάσιμος χρόνος. Η εργασία γίνεται πιο ασφαλής, λιγότερο επίπονη, δημιουργική. Η ψηφιοποίηση μιας σειράς υπηρεσιών του εργατικού κράτους γίνεται με στόχο την άνοδο της κοινωνικής ευημερίας.
• Ο Κεντρικός Σχεδιασμός αξιοποιεί τις σύγχρονες δυνατότητες συλλογής και επεξεργασίας μεγάλου όγκου δεδομένων («BigData») για να προβλέπει έγκαιρα και σωστά μελλοντικές κοινωνικές ανάγκες, να ρυθμίζονται οι προτεραιότητες της λαϊκής οικονομίας, οι αναλογίες των κλάδων. Ο Κεντρικός Σχεδιασμός μπορεί να διαμορφώνει σχεδιασμένα την κατανομή του επιστημονικού και εργατικού δυναμικού σε όλη τη χώρα και σε όλους τους κλάδους, να την προσαρμόζει έγκαιρα σε έκτακτες συνθήκες. Οι αλλαγές στο περιεχόμενο της εργασίας, οι μετακινήσεις εργαζομένων σε νέους κλάδους συνοδεύεται από ολοκληρωμένη επιμόρφωση, με διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων.
• Η έρευνα προσανατολίζεται στην κάλυψη των λαϊκών αναγκών. Σταματάει να υπάρχει ανταγωνισμός για το ποιος επιχειρηματικός όμιλος θα κατοχυρώσει μια τεχνολογική πατέντα, ενισχύεται η διεπιστημονική συνεργασία που επιταχύνει την επιστημονική έρευνα.

Για αυτή την προοπτική αξίζει να παλέψει κάθε νέος και νέα που δεν μπορεί να συμβιβαστεί με τη σημερινή κατάσταση. Όλες οι εξελίξεις φωνάζουν ότι ο σοσιαλισμός αποτελεί την απάντηση στον 21^ο αιώνα! Θα φροντίσουμε εμείς για αυτό!