Όταν οι συνέπειες της καπιταλιστικής ανάπτυξης γίνονται άλλοθι για νέα εγκλήματα στο βωμό του κέρδους…

«Δεν ήταν μια απλή φωτιά, ήταν πυροθύελλα», λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για την καταστροφή στο Μάτι και κατηγορεί τη ΝΔ ότι ως αντιπολίτευση έκανε πολιτική πάνω στα πτώματα, αλλά ως πρωθυπουργός ο Μητσοτάκης πα­ραδέχθηκε τελικά σε συνέδριο του ΟΗΕ ότι στο Μάτι έφταιγε η κλιματική αλλαγή. Και γιατί να μην το πα­ραδεχτεί, άλλωστε αφού είναι βολικό άλλοθι για κάθε κυβέρνηση;

Πριν λίγες μέρες, όταν όλοι παρακολουθούσαμε με σφιγμένη καρδιά δάσος και σπίτια να γίνονται στάχτη στην Αττική, ενώ φυσούσε αέρας με μόλις 2 μποφόρ, η κυβέρνηση και οι παπαγάλοι της μας ενημέρωναν για το… «σπάνιο φαινόμενο της τρισδιάστατης μη ισο­θερμικής στήλης» και το «μικροκλίμα με ριπές 8 μπο­φόρ που επικρατούσε μέσα στη φωτιά που καθιστούσε αδύνατη την κατάσβεση», ξεφτιλίζοντας για μία ακόμη φορά τη λέξη «επιστήμη», όπως κάνουν εδώ και 1,5 χρόνο και με την πανδημία.

«Αν πριν από τρία χρόνια, στην αρχή της κλιματικής κρίσης, αιφνιδιαστήκαμε, σήμερα δεν υπάρχει δικαιο­λογία» απαντά τώρα ο Τσίπρας, ο οποίος φαίνεται να έχει υπολογίσει ότι η «κλιματική κρίση» ξεκίνησε ένα κρύο βράδυ Κυριακής, περίπου στις 9 και μισή…

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς 80 χρονών για να ξέρει πως ούτε οι μεγάλες φωτιές, ούτε οι καταιγίδες (ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι), ούτε οι καύσωνες, ούτε οι σεισμοί είναι «πρωτοφανή» φαινόμενα. Είναι φαινό­μενα που όλοι τα έχουμε ζήσει ξανά και ξανά και όλοι ξέρουμε ότι θα τα ξαναζήσουμε. Σίγουρα δεν μπορεί κανείς το 2021 να δεχτεί ότι τέτοια φαινόμενα «δεν αντιμετωπίζονται», λες και βρισκόμαστε σε άλλες περιόδους της ανθρωπότητας, λες και δεν υπάρχει η τεράστια επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη που προσφέρει πρωτόγνωρες δυνατότητες και σε αυτόν τον τομέα.

Δεν μπορεί κανείς να δεχθεί ότι το μόνο που μπορεί να κάνει το κράτος στην περίπτωση μιας πυρκαγιάς εί­ναι να στέλνει ένα μήνυμα για εκκένωση και από εκεί και πέρα να είναι στην ατομική ευθύνη του καθενός αν θα τρέξει να σώσει τη ζωή του ή θα μείνει για να σώσει το σπίτι του, αφού, όπως μάθαμε φέτος, και τα δύο δεν μπορούν να σωθούν...

«Μα φέτος κάηκαν 1,5 εκατομμύριο στρέμματα. Αυτό είναι πρωτοφανές!», μπορεί να πει κάποιος. Είναι, όμως, έτσι;

• Το 1988 κάηκαν στη χώρα μας 1,5 εκατομμύριο στρέμματα δασικής και γεωργικής γης.
• Το 1999 καταγράφηκαν οι περισσότερες πυρκαγιές των τελευταίων 25 ετών.
• Το 2000 ήταν η μεγαλύτερη καταστροφή, κάηκαν 1,6 εκατομμύρια στρέμματα.

Το ίδιο και με τις πλημμύρες:

• Τον Μάρτη του 1987 στις μεγάλες πλημμύρες είχα­με 10 νεκρούς.
• Τον Αύγουστο του 1990, μια άλλη μεγάλη πλημμύ­ρα έπνιξε 5 ανθρώπους στην κεντρική Ελλάδα.
• Τον Νοέμβρη του 1992, μια ισχυρή βροχή ισοπέδω­σε την Καβάλα, καταστρέφοντας το 70% του οδικού της δικτύου και σκοτώνοντας 4 ανθρώπους.

Όταν συνέβησαν όλα αυτά κανείς δεν μιλούσε για «κλιματική αλλαγή», πόσο μάλλον για «κλιματική κρί­ση». Ακόμα και αν υποθέσουμε, όμως, ότι αυτά ήταν οι πρώτες ενδείξεις του προβλήματος, το μόνο που απο­δεικνύεται είναι ότι το αστικό κράτος και οι κυβερνή­σεις είχαν τις προειδοποιήσεις και όλο τον απαραί­τητο χρόνο για να πάρουν μέτρα και να θωρακίσουν τη χώρα και το λαό απέναντι σε αντίστοιχες καταστρο­φές. Ακόμα και αν αυτά τα φαινόμενα είναι σήμερα πιο συχνά, αυτό δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία, αλλά έναν επιπλέον λόγο που αυτά τα μέτρα θα έπρεπε να έχουν ληφθεί.

Η επίκληση στην κλιματική αλλαγή ως βολική δικαιο­λογία για να κρυφτούν οι εγκληματικές ευθύνες των κυ­βερνήσεων είναι, όμως, μόνο το ένα σκέλος. Ο κύριος λόγος που την επικαλούνται τα αστικά κόμματα, είναι για να προσδώσουν έναν «αδιαμφισβήτητο» χαρα­κτήρα στη στρατηγική επιλογή του κεφαλαίου για στροφή στη λεγόμενη «πράσινη ανάπτυξη». Πραγ­ματικός σκοπός αυτής της επιλογής, όπως ομολογείται στα λιγότερο προβεβλημένα κείμενα των αποφάσεων της ΕΕ, είναι να βρουν κερδοφόρα διέξοδο υπερσυσσω­ρευμένα κεφάλαια, να βγουν μπροστά οι μονοπωλιακοί όμιλοι της ΕΕ στην κούρσα με τους ανταγωνιστές τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν πρόλαβαν καλά-καλά να σβήσουν οι φωτιές στη Βόρεια Εύβοια και οι σχετικές δηλώσεις από μεριάς κυβέρνησης έδιναν και έπαιρναν, οι «επιτροπές ανασυγκρότησης» για να μοιραστεί η λεία στα διάφορα αρπακτικά στήθηκαν, ενώ δόθηκαν και οι απαραίτητες δεσμεύσεις για συναίνεση από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Λίγη αξία έχει η συζήτηση για το αν η μία ή η άλλη φωτιά μπήκε με σκοπό να διευκολυνθεί η ανάπτυξη αιολικών πάρκων σε μια περιοχή. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ολική καταστροφή στη Βόρεια Εύβοια δημιουργεί τε­ράστιες επενδυτικές ευκαιρίες για κατασκευαστικούς, ενεργειακούς και άλλους ομίλους. Δεν είναι καινούρια διαπίστωση, ούτε αποτελεί «θεωρία συνομωσίας» ότι ο καπιταλισμός σε κάθε καταστροφή βλέπει ευκαιρίες για ανάπτυξη και ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη με τη σειρά της φέρνει νέες καταστροφές.

Δεν ήταν, επίσης, ποτέ μυστικό ότι η Εύβοια προο­ρίζεται να παίξει τον ρόλο της «μπαταρίας» για όλη τη χώρα στην εποχή της εγκατάλειψης του λιγνίτη ως καύ­σιμου για παραγωγή ενέργειας (απολιγνιτοποίηση) και της στροφής στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Θυμίζουμε ότι η ελληνική κυβέρνηση τρέχει πιο γρήγο­ρα ακόμα και από τους στόχους που θέτει η «Πράσινη Νέα Συμφωνία» της ΕΕ και θέλει να έχει σταματήσει εντελώς η παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη μέχρι το 2029. Τεράστιες παραγωγικές μονάδες, τις οποίες ο λαός έχει πληρώσει πανάκριβα βγαίνουν εκτός λει­τουργίας και εργαζόμενοι πετιούνται στον δρόμο, παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο καύσιμο βρίσκεται σε αφθονία στη χώρα και υπάρχουν σύγχρονοι τρόποι αυ­τές οι παραγωγικές μονάδες να αναβαθμιστούν ώστε ελαχιστοποιηθεί η επίδραση στο περιβάλλον.

Άλλωστε, παρά τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται πολλές φορές τα πράγματα, δεν υπάρχει τρόπος παρα­γωγής ενέργειας με μηδενική επίπτωση στο περιβάλλον, ενώ το βασικό πρόβλημα δεν βρίσκεται στη μία ή την άλλη μορφή ενέργειας, αλλά στο ότι αυτές βρίσκονται σήμερα στα χέρια των καπιταλιστών, αναπτύσσονται ή απαξιώνονται άναρχα, χωρίς κεντρικό σχεδιασμό, με μόνο κριτήριο το κέρδος των ομίλων.

Αυτό το έχει βιώσει για τα καλά ο λαός της Εύβοιας που εδώ και περίπου 20 χρόνια βλέπει να ξεφυτρώνουν συνεχώς παντού αιολικά πάρκα, να «ξεγυμνώνονται» περιοχές από το πράσινό τους προκειμένου να διανοι­χθούν χιλιόμετρα δρόμων (πολλές φορές και περισσό­τεροι από όσους πραγματικά χρειάζονται, προκειμένου η κάθε ανταγωνίστρια εταιρεία να έχει τον δικό της), από τους οποίους περνούν οι θεόρατες ανεμογεννήτρι­ες. Περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, αρχαιολογι­κής και πολιτιστικής αξίας, σημαντικοί οικότοποι, αλλά και περιοχές που αξιοποιούν οι κτηνοτρόφοι και μελισ­σοκόμοι της περιοχής γίνονται αγνώριστες.

Σε μία μόνο από τις δεκατέσσερις περιφέρειες της χώρας, στην περιφέρεια Κεντρικής Ελλάδας, έχει εγκα­τασταθεί πάνω από το 40% της συνολικής αιολικής ισχύος. Ενδεικτικά, μόνο στον Δήμο Καρύστου υπάρ­χουν ή θα δημιουργηθούν 847 ανεμογεννήτριες, ή αλ­λιώς μία για κάθε 14 κατοίκους!

Γι’ αυτό και βλέπουμε κάθε τόσο κινητοποιήσεις των κατοίκων που φωνάζουν «φτάνει πια! όχι άλλες ανεμο­γεννήτριες!». Προφανώς αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι… εχθροί του περιβάλλοντος, αντίθετα αγανακτούν γιατί βλέπουν το περιβάλλον στο οποίο ζουν να καταστρέφε­ται για να κερδίζουν κάποιοι.

Τα όσα αναφέρουμε συνοπτικά σε αυτό το δισέλιδο, μαζί με πολλά ακόμα παραδείγματα, δείχνουν ότι με πολύ μεθοδικό και ταυτόχρονα υποκριτικό τρόπο, οι δυνάμεις του συστήματος επιδιώκουν να «πατήσουν» πάνω στο υγιές ενδιαφέρον και την ανησυχία της νεο­λαίας γύρω από τα ζητήματα που αφορούν το περιβάλ­λον, προκειμένου να τη «στρατεύσουν» στο σκοπό ενός «πράσινου» καπιταλισμού.

Η πραγματικότητα είναι ότι αυτός που δημιουργεί το πρόβλημα, δεν πρόκειται να το λύσει. Το 2018 υπολογί­στηκε ότι 100 εταιρείες ευθύνονται για πάνω από το 70% των ρύπων που εκπέμφθηκαν παγκόσμια μέσα σε 30 χρόνια. Αυτοί που δεν υπολογίζουν τίποτα μπρο­στά στο σκοπό του κέρδους, αυτοί που τσιμεντώνουν τα πάντα, τρυπούν βουνά και βυθούς, μολύνουν λίμνες και ποτάμια με απόβλητα και ρίχνουν τις βόμβες με το τσου­βάλι, τώρα φόρεσαν το προσωπείο του περιβαλλοντικά ευαίσθητου, για να συνεχίσουν να κερδοφορούν εις βά­ρος των λαών και του περιβάλλοντος με άλλον τρόπο.

Όπως φάνηκε και στις πρόσφατες πυρκαγιές, μόνο η δράση, η οργάνωση και η αλληλεγγύη του λαού και της νεολαίας, μπορούν αποτελεσματικά να υπερασπιστούν το περιβάλλον και τις ζωές μας.